De gewone of rode vos (Vulpes
vulpes) Marjon
Brugman
Voorkomen:
De gewone vos is het grootste roofdier (carnivoor=vleeseter) van de Benelux. Hij behoort tot de hondachtigen. De vos kan zich goed aanpassen en komt daardoor bijna overal voor behalve in te hete woestijnen en koude toendra’s, ook op IJsland komt de gewone vos niet voor. Zijn favoriete leefgebied is een bos met open plekken. In Nederland komt hij op de Waddeneilanden en in Zeeland niet tot weinig voor. Op waarneming.nl zie ik dat de vos op 1 oktober jl. is waargenomen in het Schinkelbos (gemeente Amstelveen). Staatbosbeheer heeft bij een burcht in de Oostvaardersplassen een webcam geplaatst en daar kun je bijna elk jaar een vos volgen die jongen krijgt.
De gewone vos is het grootste roofdier (carnivoor=vleeseter) van de Benelux. Hij behoort tot de hondachtigen. De vos kan zich goed aanpassen en komt daardoor bijna overal voor behalve in te hete woestijnen en koude toendra’s, ook op IJsland komt de gewone vos niet voor. Zijn favoriete leefgebied is een bos met open plekken. In Nederland komt hij op de Waddeneilanden en in Zeeland niet tot weinig voor. Op waarneming.nl zie ik dat de vos op 1 oktober jl. is waargenomen in het Schinkelbos (gemeente Amstelveen). Staatbosbeheer heeft bij een burcht in de Oostvaardersplassen een webcam geplaatst en daar kun je bijna elk jaar een vos volgen die jongen krijgt.
Kenmerken:
De vacht is over het algemeen roodbruin, maar kan ook beige tot helderrood zijn, of zilverkleurig tot zwart (vooral in de bergen). De oren zijn aan de achterzijde zwart, evenals de ‘sokken’(de onderbenen). Sommige vossen hebben een witte staartpunt. De bovenlip en de bef zijn wit. Op de wangen zit bij veel vossen een zwarte of bruine ‘traandruppel’. De snuit is slank en de oren zijn puntig en rechtopstaand. De staart is lang, dik en ruig. Hij heeft de grootte van een flinke kat. Hij weegt zes tot tien, soms vijftien kilogram. Mannetjes zijn meestal groter dan vrouwtjes. De vos wordt gemiddeld 10 jaar oud. Hij ziet er meestal vrolijk en zorgeloos uit.
De vacht is over het algemeen roodbruin, maar kan ook beige tot helderrood zijn, of zilverkleurig tot zwart (vooral in de bergen). De oren zijn aan de achterzijde zwart, evenals de ‘sokken’(de onderbenen). Sommige vossen hebben een witte staartpunt. De bovenlip en de bef zijn wit. Op de wangen zit bij veel vossen een zwarte of bruine ‘traandruppel’. De snuit is slank en de oren zijn puntig en rechtopstaand. De staart is lang, dik en ruig. Hij heeft de grootte van een flinke kat. Hij weegt zes tot tien, soms vijftien kilogram. Mannetjes zijn meestal groter dan vrouwtjes. De vos wordt gemiddeld 10 jaar oud. Hij ziet er meestal vrolijk en zorgeloos uit.
Ecologie:
Tijdens de jacht kan de vos hard rennen, tot wel 60 km per uur. Hij jaagt alleen en eet bijna alles. Het is een carnivoor, maar hij eet ook wel vruchten, eieren, bessen, aas en afval. De vos jaagt meestal ’s nachts, hij is schuw, maar in rustige gebieden jaagt hij liever overdag. Hij doodt vaak meer dan nodig is, in kippenhokken kan hij een ware zinloze slachtpartij achterlaten. Waarom hij dat doet is niet duidelijk, want een vos legt geen voedselvoorraden aan. Heel soms verstopt hij/zij wat eten, bijvoorbeeld voor als de vos drachtig is en niet goed meer kan jagen.
Tijdens de jacht kan de vos hard rennen, tot wel 60 km per uur. Hij jaagt alleen en eet bijna alles. Het is een carnivoor, maar hij eet ook wel vruchten, eieren, bessen, aas en afval. De vos jaagt meestal ’s nachts, hij is schuw, maar in rustige gebieden jaagt hij liever overdag. Hij doodt vaak meer dan nodig is, in kippenhokken kan hij een ware zinloze slachtpartij achterlaten. Waarom hij dat doet is niet duidelijk, want een vos legt geen voedselvoorraden aan. Heel soms verstopt hij/zij wat eten, bijvoorbeeld voor als de vos drachtig is en niet goed meer kan jagen.
Voortplanting:
Een mannetjes vos (rekel) leeft meestal met meerdere vrouwtjes (moeren), ongeveer een zestal. De jongen van de moer worden vaak samen opgevoed. Bij het wegvallen van de moer kunnen de andere vossen (vaak dochters uit eerdere nesten) de opvoeding overnemen. Drachtige vrouwtjes leven in een burcht, waar ook de jongen (4 á 5) ter wereld komen en de eerste weken verblijven. Niet drachtige vossen verblijven op beschutte plaatsen. De paartijd is in de winter. De draagtijd is ongeveer 50 dagen.
Een mannetjes vos (rekel) leeft meestal met meerdere vrouwtjes (moeren), ongeveer een zestal. De jongen van de moer worden vaak samen opgevoed. Bij het wegvallen van de moer kunnen de andere vossen (vaak dochters uit eerdere nesten) de opvoeding overnemen. Drachtige vrouwtjes leven in een burcht, waar ook de jongen (4 á 5) ter wereld komen en de eerste weken verblijven. Niet drachtige vossen verblijven op beschutte plaatsen. De paartijd is in de winter. De draagtijd is ongeveer 50 dagen.
Jacht:
De jacht is naast het verkeer of ziekten zoals hondsdolheid de voornaamste doodsoorzaak van de vos. Sinds 2006 is de vos het gehele jaar bejaagbaar mits het overdag gebeurt. Op de Waddeneilanden worden gesignaleerde (door mensen uitgezette?) vossen direct afgeschoten, omdat ze veel schade aanrichten in de vogelbroedgebieden.
De jacht is naast het verkeer of ziekten zoals hondsdolheid de voornaamste doodsoorzaak van de vos. Sinds 2006 is de vos het gehele jaar bejaagbaar mits het overdag gebeurt. Op de Waddeneilanden worden gesignaleerde (door mensen uitgezette?) vossen direct afgeschoten, omdat ze veel schade aanrichten in de vogelbroedgebieden.
Literatuur:
In de literatuur wordt de vos als sluw en slim beschreven. Bekende verhalen zijn: Reynaart de Vos, de Fantastische meneer Vos (Roald Dahl) en Lowieke de vos uit de Fabeltjeskrant.
In de literatuur wordt de vos als sluw en slim beschreven. Bekende verhalen zijn: Reynaart de Vos, de Fantastische meneer Vos (Roald Dahl) en Lowieke de vos uit de Fabeltjeskrant.
Diverse soorten vossen:
Tot hetzelfde geslacht (vulpes) behoren o.a. de woestijnvos, de poolvos, de grijze vos, de steppevos en de kaapse vos etc.. Deze vossen komen alle niet in Nederland voor.
Tot hetzelfde geslacht (vulpes) behoren o.a. de woestijnvos, de poolvos, de grijze vos, de steppevos en de kaapse vos etc.. Deze vossen komen alle niet in Nederland voor.
Bronnen: www.wikipedia.nl, www.zoogdiervereniging.nl
Tekening: natuurinformatie.nl
Tekening: natuurinformatie.nl
