PERMACULTUUR
Permacultuur. Wat is
het?
Het woord komt van
perma= permanent of volhardend en cultua = huishouden, maar ook wel permanente
agriculture.
Is ontwikkeld in Australie als oplossing voor problemen die
er speelden agv monocultuur landbouw. Kuntmest zorgt voor vervuiling, ziektes
onder monocultuur gewassen en verdroging door winderosie (verlies van
vruchtbare grond).
Uitgangspunten van permacultuur zijn:
• Zorg voor de aarde
• Zorg voor de mens
• Delen van overvloed.
De permacultuur is gericht op het creëren van een ecosysteem
om de mens heen. Het is vooral gericht op voedselvoorziening, waterzuivering
maar ook bosbrandwering. Dus men probeert in pc mens en natuur zoveel efficiënt
mogelijk te laten samenwerken.
Daarbij let je erg op wat de plant nodig heeft om te kunnen
voortbestaan.
Ecologische hoofdfactoren zijn zon, zoet water en wind. Op
basis hiervan bepaal je dan je ontwerp. Dat is dus afhankelijk van waar je je
bevindt op aarde. De ene plek heeft te maken met overmatige zonneschijn, de ander
met heel veel wind en of een kouder klimaat. Wat is de beperkende factor?
Kenmerkend voor permacultuur is:
• Werken met verschillende lagen
• Mulchen
• Companion planting
• Drie functie regel
Lagen
Om zoveel mogelijk zonne-energie vast te leggen door
planten.
1. Hoge bomen
2. Lage bomen
3. Klimplanten
4. Struiken
5. Kruidlaag
6. Bodemkruipers
7. Knolgewassen
Hoe meer lagen hoe meer diversiteit. Hoe meer lagen hoe meer
insekten/dieren worden aangetrokken. In de tropen zijn 7 lagen wel mogelijk,
maar hier zijn 5 lagen al aardig.
Ook kun je op deze manier je opbrengst per m2 vergroten.
Ook onder de grond heb je diverse lagen. De ene plant haalt
zijn voeding van diep de ander net onder de grond. Zo voorkom je dat ze elkaar
beconcurreren om voedingsstoffen.
Mulchen
Permacultuur wordt ook wel een luie manier van tuinieren
genoemd. Er komt nl. veel minder schoffelwerk aan te pas. Dat komt door t
gebruik van bodembedekkers waardoor onkruid minder kans krijgt maar ook door
het zgn. mulchen. Dit is het bedekken van de bodem met plantenresten. Deze
houden langer het vocht vast, beschermen de bodem tegen uitdrogen en zorgen
ervoor dat de bodem nieuwe humus krijgt als gevolg van de verteerde
plantenresten die de bodem ingaan.
Companion planting
Planten kunnen elkaar ook stimuleren. Zo kan de ene plant
insecten aantrekken die parasieten van een andere plant opeet. Maar ook onder
de grond hebben ze invloed op elkaar. Je hebt bijv. de zg, drie gezusters:
Mais, bonen en pompoen. Dat zijn drie planten die elkaar duidelijk positief
stimuleren. Afkomstig van de Azteken die al mais verbouwden, er even later
bonen naast zetten zodat die de mais als klimstok kunnen gebruiken en
tegelijkertijd binden de stikstofbindende bacteriën stikstof in de grond wat
vooral door mais wordt opgenomen en de groei bevordert. En pompoen als
bodembedekker zodat deze niet zo snel uitdroogt en onkruidbeperkend werkt door
de grote bladeren.
Met kennis van de planten kun je bepaalde combinaties van
planten maken die elkaar stimuleren. Zo heb je diverse gildes in de pc. De
planten/dieren uit een gilde hebben een positieve uitwerking op elkaar.
Drie functie regel
Ieder organisme heeft meerdere functies in het systeem en
elk van de functies in het systeem wordt door verschillende organismen ondersteund.
Zo heeft een appelboom de functie van het leveren van appels, maar zorgt ook
voor schaduw, kan windkering zijn of bijvoorbeeld voor houtproductie zorgen.
Als een functie wegvalt wordt dit opgevangen door andere
organismen, dit in tegenstelling tot monocultuur landbouw. Zo wordt de functie
van het leveren van fruit vervuld door een appelboom, maar ook door een
perenboom en pruimenbomen en bessenstruiken. Mochten de appelbloesems
doodvriezen dan heb je nog fruit van de andere bomen. Zo heb je dus een veerkrachtig
systeem. Heb je bijv. last van aardappelziekte in monocultuur dan heb je een
groot probleem.
Permacultuur gaat verder dan alleen het aanleggen van een
tuin. Het gaat erom hoe efficiënt gebruik te maken van mens en materiaal
(recycling) en een zelfregulerend systeem te maken, met zo min mogelijk afval.
Zo kan je bij permacultuur ook denken aan het bouwen van duurzame
strobalen huizen of met behulp van autobanden. Ook het recyclen van gebruikt
water mbv rietbedden (helofytenfilters) en het gebruik van zonnepanelen voor
energie zijn zaken die in permacultuur worden toegepast. Verder kun je bij
permacultuur nog denken aan samenwerking op sociaal gebied (Transition Towns) en
op economisch gebied (ruilsystemen als Lets of Noppes).
Meer info: http://www.permacultuurnederland.org